De alfa man is terug: tijd voor testosteron, een strakke kaaklijn en dominantie

Het tijdperk dat de metroman alleenheerser is in deze maatschappij, lijkt ten einde. Jarenlang zette deze man zich af tegen het stereotype uiterlijk dat dit geslacht had, namelijk: groot, sterk en assertief. Masculien was het basiswoord in de mannelijke vocabulaire waar voorheen voor lange tijd geen speld tussen te krijgen was. De metroman rekende begin deze eeuw af met dit oeroude beeld van hoe een man zou moeten zijn. Tot nu, want de masculiene man vecht opnieuw terug.
Door Renske Mennen, trendwatcher

We leven in tijden van uitersten. Waar de metroman, ook wel ‘metrosexual’ genoemd, al een kwart eeuw het stokje heeft overgenomen, duikt de masculiene alfa man opnieuw op. De term metrosexual werd voor het eerst gebruikt in een essay van de Britse journalist Mark Simpson in 1994. De term verwees naar mannen die veel zorg besteden aan hun uiterlijk. Denk aan het bewust modieus kleden, aan de verzorging van de huid en andere cosmetische verzorging, zoals de styling van het haar. Hoewel dit nu als doodnormaal wordt gezien in onze westerse wereld, was het pas het jaar 2000 dat de term metrosexual voor het eerst voeten in aarde kreeg. Een belangrijk stijlicoon uit deze tijd die heeft bijgedragen aan de opkomst van deze ijdele man, is David Beckham. Ondanks dat hij destijds al ijdel was, was hij tegelijkertijd ook tegendraads. In het jaar 2000 scheerde hij bijvoorbeeld zijn hoofd helemaal kaal, een haircut die bekend staat als de ‘buzz cut’. Terwijl hij op dat moment eigenlijk bekend stond om zijn stijlvolle blonde haren, maar die in een klap waren verdwenen, was het hek van de dam. Beckham introduceerde vanaf dit moment de ene na de andere mannelijke haartrend.

Terwijl we inmiddels een kwart eeuw verder zijn vanaf het
moment dat de metro man het overnam, is de heropleving van de macho man begonnen

Behalve aandacht voor haar, begonnen de eerste mannen ook make-­up te gebruiken. Iets wat tot dan toe als not done werd gezien. Wanneer je make-­up zou gebruiken, was dat nog echt te vrouwelijk in die tijd. Alsnog waren er een aantal tegendraadse mannen, oftewel trendsetters. Het gaat hier (opnieuw) over David Beckham. Maar hij was niet de enige. Ook Johnny Depp en Dave Nevarro werden in de jaren 2000 bijvoorbeeld allemaal gespot met nagellak. Deze mannen worden alle drie getypeerd al rebels als het gaat om het presenteren van hun uiterlijk.

Genderfluïde, genderneutraal en …. extreem masculien

Vanaf het jaar 2000 kreeg de zachtaardige en ijdele man dus steeds meer een podium. Designers bevraagden de stereotype kleding van mannen, en begonnen ontwerpen te maken met meer vrouwelijke ronde en zachte vormen. Geleidelijk aan kreeg de de metro man steeds meer een podium. Het begon met de eerste tekenen van ijdelheid, tot aan inmiddels make-­up, dat in brede zin is genormaliseerd.

Naast de groei van de metro man, kwam de trend op van genderfluïde en genderneutrale mode. Dit ontwikkelde geleidelijk aan samen met de algemene opvatting dat gender een keuze van ieder persoonlijk is. Terwijl voorheen de fashion die als typisch vrouwelijk werd omgeschreven nog geen onderdeel uitmaakte van de mannenmode, werden de regels veranderd. Dit gebeurde ook vice versa: mannenkleding, zoals het pak, kreeg een prominente plek in de vrouwen fashion. Steeds meer designers begonnen kleding te ontwerpen die als non­binair kan worden omschreven. Het uiterlijk is een manier geworden om uit te drukken welk gender je kiest te zijn.

Gendergelijkheid blijft niet alleen een onderwerp als het gaat om beauty en fashion. Er is een grote groep politiek links georiënteerden wie zich hard maakt voor gendergelijkheid. Ook feminisering is een aanwezig politiek onderwerp geweest de afgelopen jaren. Van de MeToo-­beweging, tot het strijden voor gelijke rechten op de werkvloer, en tot aan abortusrecht. Juist die enorme groei van behoefte aan gendergelijkheid en de duidelijke geluiden over feminisering, hebben een nieuwe subcultuur in beweging gebracht. Enerzijds wordt vooral gezien dat mensen zich inzetten voor het doorbreken van de traditionele genderrollen. Hierbij wordt de gelijkheid tussen man en vrouw benadrukt. Maar aan de andere kant is er een groep mannen die zich ongemakkelijk voelt bij het verdwijnen van de traditionele masculiene man in het modebeeld. De macho man is in aantocht.

Terwijl we inmiddels een kwart eeuw verder zijn vanaf het moment dat de metro man het overnam, is de heropleving van de macho man begonnen. Oftewel: het nieuwe schoonheidsideaal voor de man gaat terug de tijd in. Slank, mager en zachtaardig komt bij hen niet meer aan de orde. Het gaat over groot, breed en gespierd, een strakke kaaklijn, en een assertief karakter. Dit is voor de masculiene man de nieuwe norm.

De nieuwe Ozempic

Het zou het jaar 2025 niet zijn, als de macho man niet op een heel eigenzinnige manier terug zou keren in het straatbeeld. We leven namelijk in een tijd van maakbaarheid. De mode onder de vrouwen is al een paar jaar heel duidelijk: zo snel mogelijk zoveel mogelijk afslanken. Bij hen is duidelijk geworden hoe gemakkelijk het is om een medicijn te gebruiken om het schoonheidsideaal te bereiken. Het gaat hier over het afslankmedicijn Ozempic. Het is niet meer weg te denken uit Hollywood. Ozempic is oorspronkelijk bedoeld voor mensen met diabetes type 2 om gewicht te verliezen. In 2022 keerde de trend heroïn chic terug in het modebeeld, oftewel een extreem mager uiterlijk, en dit is het moment geweest dat Ozempic zijn intrede deed in de filmindustrie. Rond deze tijd werd namelijk bekend dat het medicijn niet alleen helpt bij mensen met diabetes, maar bij iedereen effectief is om gewicht te verliezen. Dit maakte dat zowel Hollywood als consumenten thuis het medicijn op grote schaal begon in te kopen, en de maakbaarheid van deze ultradunne lichaamsmaat is hiermee realiteit geworden.

Waar vrouwen opnieuw heel mager zijn, en er in deze tijd een handje bij worden ‘geholpen’ door een medicijn, is het hetzelfde mechanisme waarmee de macho-­man zijn terugkeer maakt. Deze mannen worden namelijk geholpen door het injecteren van, hoe logisch of onlogisch het ook klinkt: testosteron. Dit principe wordt ook wel testosteronvervangingstherapie, oftewel TRT, genoemd. Net zoals Ozempic is het een legale drug, zolang het maar wordt voorgeschreven door een gekwalificeerd arts. Maar omdat veel jonge mannen niet per se een te laag testosterongehalte hebben, zijn particuliere bedrijven een uitkomst, omdat alleen daar een recept voor hen wordt uitgeschreven. Zowel in klinieken als online kan men terecht. Voor de mannen maakt het niet uit wáár ze het krijgen, áls ze het maar krijgen.

Een recent onderzoek heeft aangetoond dat sinds 1987 de
gemiddelde testosteron-niveaus bij mannen met ongeveer 1 procent per jaar zijn gedaald

Hierom spuiten mannen testosteron bij

Er zijn diverse redenen waarom, vooral jonge, mannen meedoen aan de testosteron­boosting trend. Een daarvan is dat deze groep opnieuw staat voor de man in een patriarchale samenleving, oftewel een samenleving waar de man autoritair is. Dit betekent dat ze fysiek en mentaal sterk moeten zijn. De zogenoemde zachtaardige ‘sojajongens’ passen niet in dit beeld. Het man zijn gaat voor hen over zelfvertrouwen, assertiviteit, dominantie en succes. Wanneer mannen ouder worden en hun testosteronniveaus dalen, komen een aantal bijwerkingen vaak voor. Een paar daarvan zijn onder andere depressieve gevoelens, angst en erectiestoornissen. Behalve bij oudere mannen speelt deze problematiek zich hedendaags ook af onder jonge mannen. Alleen wil dat niet direct zeggen dat dit komt door een tekort aan testosteron.

Wanneer mannen ouder worden en hun testosteronniveaus dalen, komen een aantal bijwerkingen vaak voor. Een paar daarvan zijn onder andere depressieve gevoelens, angst en erectiestoornissen. Behalve bij oudere mannen speelt deze problematiek zich hedendaags ook af onder jonge mannen. Alleen wil dat niet direct zeggen dat dit komt door een tekort aan testosteron.

Wat interessant is aan deze trend, is dat het statistisch gezien klopt. Mannen hebben tegenwoordig gemiddeld genomen een stuk minder testosteron in hun lijf dan enkele decennia geleden. Een recent onderzoek heeft aangetoond dat sinds 1987 de gemiddelde testosteronniveaus bij mannen met ongeveer 1 procent per jaar zijn gedaald. Dat is nogal wat. Het is niet duidelijk waardoor dit komt. Er zijn een hoop verschillende factoren die hiermee te maken kunnen hebben, alsdus het onderzoek. Het kan duiden op een slecht dieet, hoge niveaus van stress, gebrek aan beweging, toenemende obesitas, of zelfs de hoeveelheid bewerkte voedingsmiddelen zouden hiermee te maken kunnen hebben. Ondanks dat de testosteronwaarden enorm gedaald zijn, zou het volgens de gezondheidsindustrie nog niet ‘gevaarlijk’ laag zijn, en is het bijspuiten ervan voor de gemiddelde man niet nodig.

Net zoals het afslankmedicijn Ozempic ernstige bijwerkingen kan hebben, heeft ook het toedienen van TRT gevaarlijke gezondheidseffecten. Het kan bijvoorbeeld het risico op hartaandoeningen en bloedstolsels vergroten, en wanneer het niet goed gereguleerd wordt kunnen er juist stemmingswisselingen optreden.

Terug naar de oerkracht

Het is niet alleen het bijspuiten van testosteron dat laat zien dat er een groeiende groep is die behoefte heeft om terug te gaan naar de oerkracht van de man. De reality­survivalserie Alone, die voor het eerst werd gelanceerd in 2015, is de afgelopen paar jaar enorm populair geworden. Zelfs Nederland heeft onlangs zijn eerste seizoen uitgebracht. Voor dit programma worden 10 mannen en vrouwen ieder afzonderlijk in de extreme wildernis gedropt, om zonder enige hulp van buitenaf te overleven. Enkel dankzij hun eigen vaardigheden en kennis proberen ze zo lang mogelijk in leven te blijven. Er is geen hulp van buitenaf, en er komt geen productieteam aan te pas. Enkel met een aantal eigen camera’s gaan ze hun avontuur verfilmen. Dit is precies wat de kijkers ook aantrekt in het programma: het komt heel realistisch over, het is rauw en de harde werkelijkheid. In een samenleving waar men niet meer weet wanneer iets echt is of gemaakt, of het nou gaat om nepnieuws, of een lichaam dat aangepast is via cosmetische ingrepen, is men daardoor nu juist op zoek naar de echtheid en rauwheid.

Behalve dit extreme reality programma, is de behoefte aan de ruwe natuur de afgelopen jaren sowieso sterk toegenomen. De wereldwijde pandemie heeft deze trend voor het eerst een boost gegeven. Door een tijd van extreme isolatie, en het stilzetten van levens waardoor er tijd ‘ontstond’, kwam er ruimte om na te gaan denken over het zinvol invullen van een van de meest waardevolle dingen in ons leven, namelijk: onze tijd. Daarnaast is duidelijk dat depressie al jaren mentale volksziekte nummer één is. Ruim 1 miljoen mensen lijden op enige moment in Nederland aan depressieve klachten, en bij vrouwen komt het twee keer zo vaak voor dan bij mannen. De natuur blijkt een manier te zijn voor mensen om tot rust te komen, en om opnieuw in contact te kunnen komen met het gevoel van de zin van het leven.

Feminisme blijft actueel

Terwijl de macho man een terugkeer maakt, is het niet zo dat het feminisering zomaar de kop indrukt. Het is een voorbeeld waarbij twee uitersten tegenover elkaar staan. Dit is niet zonder gevolgen. In 2022 heeft het Amerikaanse hooggerechtshof eerdere uitspraken die het recht op abortus veiligstelden vernietigd. De abortuswetgeving kwam hierdoor weer in de handen van de staten, waardoor er een verdeeldheid in het land is waar het wel of niet mogelijk is. Ook in Polen werd in datzelfde jaar de anti­abortuswet opnieuw ingevoerd.

Terwijl de macho man een terugkeer maakt, is het niet
zo dat het feminisering zomaar de kop indrukt

Social media is een platform waar vrouwen zich dagelijks blijven uitspreken over vrouwenrechten. Dit gebeurt op diverse manieren. Begin dit jaar ontstond de TikTok trend ‘Full Bush in a Bikini’, oftewel vrouwen die video’s posten over het laten staan van hun schaamhaar als teken van onafhankelijkheid. Juist omdat vrouwen worden verteld dat ze gladgeschoren moeten zijn, wordt het voor een deel van hen opgepakt als racisme. Voor hen is het een cultureel verschijnsel dat is voortgekomen uit de onderdrukking van de man, en strijden er dan ook voor dat vrouwen zich opnieuw afvragen waarom ze hun schaamhaar wegscheren. Het is volgens hen niet aan de wereld, en daarmee doelen zij vooral op de man, om te bepalen dat je deze bush daar beneden verwijdert.

Roerige tijden

De trend is paradoxaal, wat past in een tijd die paradoxaal is. Extreemlinks staat tegenover extreemrechts. Alles lijkt excessief te moeten zijn. Waar we aan de ene kant leven in een verstedelijkte samenleving die alsmaar meer opgaat in de technologie, is er aan de andere kant behoefte om opnieuw sterk in contact te staan met de natuur. Zo sterk, dat we daarvoor weer willen weten hoe het er vroeger aan toe ging om te overleven. We zoeken verzachting in de natuur, hopende op zijn geneeskracht voor de spijtige overvloed van onze mentale struggels. Een groep mannen wil zich opnieuw een oerman kunnen voelen, zonder dat hij zich moet vormen naar vrouwelijke vormen en gedragingen, een gefeminiseerde maatschappij, of naar non­binaire leefregels. Deze man wil weer de alfa zijn: sterk, en leidend. En omdat het 2025 is, mogen testosteron­injecties hier gerust een handje bij helpen. Het gaat over natuur en maakbaarheid in één. De ontwikkeling van deze trend zal interessant zijn. Zolang de wereld verder polariseert, zal een groep alfa mannen steeds meer hun plek willen nemen.

---