Voor het claimen van termen als ‘dermatologisch getest’ of ‘klinisch getest’ bestaan Europese richtlijnen. Voldoet het product aan deze richtlijnen dan mag de fabrikant een dergelijke term gebruiken. Maar wat is de waarde van deze claims?
Voordat we antwoord geven op de vraag wat het betekent als op de verpakking of in een reclameuiting staat ‘dermatologisch getest’ of ‘klinisch getest’ is het belangrijk om te weten dat alle zogeheten claims onderbouwd moeten zijn. Het is de Nederlandse Cosmetica Vereniging die hierin een adviserende rol heeft. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) heeft de controlerende rol en controleert of bedrijven zich aan de wetgeving houden die zijn vastgelegd in de Warenwet. Omdat Nederland deel uitmaakt van Europa geldt in ons land steeds meer de Europese Wetgeving.
Cosmetische claim
Een claim (bewering) is alle openbare informatie over een product. Dit gaat over het soort product, de ingrediënten, de werking, de specifieke eigenschappen of doelmatigheid van het product. Claims informeren de gebruiker over de specifieke en vooral positieve eigenschappen en effecten van het product. Een voorbeeld van een claim is: ‘helpt een droge huid voorkomen’. Een claim bestaat niet altijd uit tekst. Het kan ook bestaan uit afbeeldingen, illustraties, of beschrijvingen op producten, de verpakking, de bijsluiters en in de reclame uitingen. Wat een fabrikant claimt, kan van invloed zijn of het product cosmetica is of niet. Een claim als ‘geneest de huid’ is medisch van aard. Daarmee behoort het product tot de geneesmiddelen of medische hulpmiddelen en moet het product voldoen aan de wetgeving die voor medische producten geldt. Een claim als ‘voor een zachte en glanzende huid’ is duidelijk een cosmetische claim.
Dermatologisch of klinisch getest
Een cosmeticaproduct is een mengsel van verschillende ingrediënten dat met zorg is samengesteld. Vaak gaat hier jaren van research aan vooraf. Dermatologisch getest betekent dat voordat een product op de markt komt, het getest is. Hoewel deze claim op de verpakking prijkt staat er niet duidelijk vermeld waarop het product is getest. De meeste claims op verpakkingen zijn bedacht door een marketingafdeling. Dermatologisch getest houdt in dat het product op mensen is getest onder toeziend oog van een dermatoloog. Dit gebeurt meestal in een kliniek. Ook al zeggen verpakkingen niet gedetailleerd waarop het product getest is, hebben leveranciers en productontwikkelaars met zoveel regelgeving te maken, dat je ervan uit mag gaan dat er geen producten op de markt worden gebracht die niet goed zijn. Het is natuurlijk ook heel persoonlijk of je een product prettig vindt. Het effect als er op het product dermatologisch getest staat is dat het vertrouwen wekt. Dit geldt ook als een product klinisch is getest. Klinisch bewezen houdt in dat er onderzoek is gedaan waar een wetenschappelijk gekwalificeerd persoon bij was. Dit kan heel goed een dermatoloog zijn maar dit kan ook een huidtherapeut zijn. Dit zijn hele brede claims.
Maar dat geldt voor meer claims, denk bijvoorbeeld aan: de claim ‘hypoallergeen’ (verminderde kans op allergie). De fabrikant lette vroeger bij het samenstellen van zo’n product extra op het voorkomen van allergische reacties en er werden zo min mogelijk stoffen in het product verwerkt die allergische reacties zouden kunnen geven. Het streven is dat het product helemaal zonder allergenen is. De Europese Commissie is in 2018 en 2019 druk geweest met het opstellen van strengere richtlijnen voor deze claim. Per 1 juli 2019 zijn de nieuwe regels ingegaan met extra verduidelijking waaraan producten moeten voldoen om de claims: hypoallergeen en bijvoorbeeldn ‘free from’ te kunnen gebruiken en op de juiste manier onderbouwd moeten worden. Dit is gedaan bijvoorbeeld bij de claim ‘vrij van parabenen’, want dan suggereer je dat dit product beter zou zijn dan andere producten en dat is niet wetenschappelijk bewezen. De nieuwe richtlijnen scheppen duidelijkheid in de markt en voor consumenten.
Ook nog interessant om te weten…
Belangrijk om te realiseren is dat cosmetica pas op de markt mag worden gebracht wanneer daarvoor iemand binnen de EU als ‘verantwoordelijke persoon’ is aangewezen. Deze verantwoordelijke persoon waarborgt onder meer dat de formulering van de claims aan de wettelijke eisen voldoet. Een cosmeticafabrikant dient artikel 20 van de Cosmeticaverordening na te leven. Daarnaast heeft de Europese Commissie speciaal voor cosmetische claims, wetgeving met criteria gepubliceerd. Claims voor cosmetica moeten aan deze criteria voldoen. De criteria gaan onder andere over de wetenschappelijke onderbouwing van de claim. Een anti-rimpel crème moet daadwerkelijk effect hebben op een rimpel en dit moet aangetoond zijn met wetenschappelijke studies. De criteria behelzen onder meer juistheid van de claim, onderbouwing met bewijsmateriaal, eerlijkheid en billijkheid. Hiervoor moet de fabrikant bewijsmateriaal hebben, middels betrouwbare en reproduceerbare studies.
Volgens de Cosmeticaverordening en de Claimsverordening moet een cosmeticabedrijf elke claim wetenschappelijk kunnen onderbouwen. Deze studies moeten worden opgenomen in het productinformatiedossier. Dit dossier kan worden gecontroleerd door de daarvoor bevoegde instanties, in dit geval de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit. De NVWA controleert of de eisen uit de Cosmeticaverordening en de Claimsverordening, waaronder de claimonderbouwing voor cosmeticaproducten, worden nageleefd. Soms komt het voor dat een consument of bedrijf een klacht heeft over een bepaalde claim. De claim wordt bijvoorbeeld niet waargemaakt of is beledigend. In dat geval kan hij of zij een klacht indienen bij de Reclame Code Commissie. De Europese Cosmetica Vereniging (Cosmetics Europe) heeft een paar jaar geleden het initiatief genomen tot de ‘Guiding Principles on Responsible Advertising and Marketing Communication’. Bij de totstandkoming hiervan waren vertegenwoordigers van adverteerders, zelfreguleringsorganisaties, Europese instituties en diverse belangenorganisaties (waaronder de Europese consumentenvereniging BEUC) betrokken. De Europese code heeft als basis gefungeerd voor de Reclame Code Cosmetische Producten. De Reclame Code Cosmetische Producten is unaniem aangenomen door het bestuur van de Stichting Reclame Code (SRC). De Reclamecode Cosmetische Producten is sinds 1 januari 2015 van kracht. De Code bevat onder meer bepalingen over de onderbouwing van claims, het gebruik van digitale technieken bij afbeeldingen en het gebruik van testimonials en deskundigenverklaringen.
Wat vind jij?