De zomer staat voor de deur. In magazines verschijnen artikelen om iedereen “zomerklaar” te maken. Zonbescherming is een topic waarover ik jaarlijks vanuit verschillende gezichtspunten om advies wordt gevraagd. Tekst by Dr. Soe Janssens
Leuk en interessant om te weten is dat er diverse voedingsbestanddelen zijn die UV-bescherming voor de huid bieden. Dus hier, in aanloop naar de zomer, geen standaard uitleg over zonnebrandcrème, maar een onderbouwing over hoe goed je eigenlijk voor de huid zorgt terwijl je lekker zit te eten.
Al vele jaren geleden werd wetenschappelijk aangetoond dat groene thee antioxiderend werkt. De daarin aanwezige polyfenolen bieden bescherming tegen UV-schade en zonnebrand (fotocarcinogenese en fotoaging). Het vangt vrije zuurstofradicalen weg in het lichaam en helpt bij het voorkomen van DNAmutaties in de huid (d.w.z. het ontstaan van huidkanker) door de zon. Dit doet het door opregulatie van p53, een eiwit/gen dat antitumor eigenschappen heeft. Zowel door groene thee te drinken als dit op de huid te smeren kun je baat hebben bij deze eigenschappen. En dat betekent ook minder fotoschade en huidveroudering of rimpels. Hoe sterker het thee-extract, hoe beter het werkt.
‘Hoe sterker het thee-extract, hoe beter het werkt’
Daarnaast zijn er donkergekleurde bessen die foto-ageing en zonnebrand tegengaan. Bessen worden vaak bestempeld als “superfoods” vanwege antioxiderende eigenschappen en een hoog vitamine C gehalte. Wat minder bekend is dat dit komt door de donkere kleurstof proanthocyanidine in de bes. Ze geven vruchten of bloemen hun rode, blauwe of paarse kleuren. Anthocyanen behoren tot de flavonoïden en polyfenolen. Deze verbindingen kunnen kanker helpen voorkomen en werken ontstekingsremmend. De wilde bosbes bevat een hoge concentratie van de stof. Voorbeelden van andere vruchten met veel anthocyanen zijn cranberry’s, zwarte bessen en vlierbessen. Ook appels en rode druiven zijn geschikt. Rood druivensap bevat tweemaal zoveel proanthocyaniden dan rode wijn. Proanthocyanidine heeft een lage biologische beschikbaarheid, waarbij 90% niet door de darmen wordt geabsorbeerd totdat het door de darmflora wordt gemetaboliseerd tot de meer biologisch beschikbare metabolieten. Dus, dit betekent dat alleen opeten zin heeft en helaas niet wanneer je het zo onbewerkt op de huid smeert.
Polyfenolen komen alleen in het plantenrijk voor. Belangrijke polyfenolbronnen zijn druiven, bessen, granaatappels, thee, bier, wijn, olijfolie, natuurlijke cacao, walnoot, pinda, yerba mate en andere vruchten en groenten. Voornamelijk de (gekleurde) vruchtschillen hebben een hoog gehalte aan polyfenolen. Andere gezondheid bevorderende eigenschappen zijn een daling van LDL- cholesterol, waardoor minder arteriosclerose optreedt, een verlaagd risico op de ziekte van Alzheimer, en het verlagen van de bloeddruk.
Let wel, voor chocoladefans: natuurlijke cacao bevat flavonoïden. Het productieproces van het chocoladeproduct beïnvloedt de concentratie van flavonoïden. Hoe lager de pH (=zuurder) hoe meer polyfenolen er behouden blijven. In chocoladeglazuur, warme chocolademelk en chocoladekoekjes zijn de verliezen gering, maar in chocoladetaart het grootst. Een taart gebakken met bakpoeder scoort veel beter dan een taart bereid met baksoda. Helaas hebben commercieel verkrijgbare chocoladetaartmengsels een pH waarde van meer dan 8,3 en bevatten zij na het bakken geen detecteerbare flavonoïden.
Samenvattend, we kunnen ’s zomers ongegeneerd dubbel comfort halen uit een glaasje rood druivensap (of twee glazen rode wijn), een rijkgevulde cacaobrownie met bosbessen en ongepelde walnoten en een high tea van groene thee (op het terras in de schaduw, voor 10u of na 17u, dik ingesmeerd in de zonnebrandcrème en met zonnehoed). Voor het beste effect moet dit dieet 10-12 weken aangehouden worden. En, we kennen nu allemaal de extra waarde van regelmatige hoofd- & nekmassages met olie op basis van olijfolie & groene thee-extract.
Dr. Soe Janssens is dermatoloog. Zij richtte Aestate
Clinic Amstelveen op waar zij haar passie vindt in
cosmetische dermatologie, cosmetische chirurgie en
huidkankerbehandelingen. Zij werkt tevens in het Antoni van
Leeuwenhoekziekenhuis. www.aestate.nu
Referenties:
Chemoprevention of photocarcinogenesis by selected dietary botanicals. Manjeshwar S Baliga, Santosh K Katiyar. Photochemistry Photobiology Science. 2006 Feb;5(2):243-53. Cutaneous photoprotection from ultraviolet injury by green tea polyphenols. Elmets CA, Singh D, Tubesing K, Matsui M, Katiyar S, Mukhtar H. J Am Acad Dermatol. 2001 Mar;44(3):425-32.
Archives of Dermatology Research. 2010 Mar;302(2):71-83: Skin photoprotection by natural polyphenols: anti-inflammatory, antioxidant and DNA repair mechanisms. Joi A Nichols, Santosh K Katiyar. Archives of Dermatology Research. 2010 Mar;302(2):71-83.
Preservation of cocoa antioxidant activity, total polyphenols, flavan-3-ols, and procyanidin content in foods prepared with cocoa powder. L Stahl, K B Miller, J Apgar, et al. Journal of Food Science. 2009 Aug;74(6):C456-61.
Wat vind jij?