We weten inmiddels allemaal dat het microbioom in evenwicht moet zijn om gezond te zijn. En als dat niet zo is, er een heleboel verkeerd gaat met onze gezondheid. In dit artikel nog even wat zaken om je geheugen op te frissen. De darmen hebben een essentiële taak op het gebied van het immuunsysteem, de weerstand en de gehele gezondheid en welzijn van ieder van mens. Zo’n 70% van het immuunsysteem bevindt zich in de dikke darm, waar tevens het grootste deel van het microbioom zit. Die helpt bij de groei en deling van afweercellen, de barrière tegen ziekteverwekkers. Voor het afvoeren van toxines is de darm de eerste verdedigingslinie. Als het darmmicrobioom hierin faalt, moet de lever extra werkzaamheden uitvoeren. Een gezond darmmicrobioom is van essentieel belang voor de gezondheid van het gehele systeem. Steeds meer mensen geven aan darm- en spijsverteringproblemen te hebben. Verkeerde voeding en langdurige stress blijken een grote factor op een verstoring van het microbioom te zijn. Tekst: Gonnie van de Lang www.vandelang.nl
Dit artikel verscheen onlangs in Massage Magazine, een magazine dat zich richt op massage en gezondheid. Heb jij nog geen abonnement? Sluit die dan vandaag nog af! KLIK HIER
Darmbacteriën
We dragen een heel gewicht aan bacteriën, virussen, gisten en schimmels met ons mee die zich bevinden op de huid en in lichaamsholten. De grootste groep zijn in de darmen aanwezig. Gezamenlijk wordt dat het microbioom of microbiotica genoemd. In de darmen zitten zo’n acht- en dertig biljoen bacteriën en zeker tweehonderd bacteriestammen. Al deze bacteriën zorgen voor; het stabiliseren van de zuurtegraad in de darmen; dat de cellen van de darmen voldoende voeding en energie opnemen. Het darmslijmvlies optimaal functioneert om zijn taken uit te kunnen voeren; remming van ontstekingen en optimalisering van het immuunsysteem; produceren van belangrijke vitaminen en mineralen en zelfs neurotransmitters (dopamine en serotonine).
Darmbacteriën en gedrag
De bacteriën die in de darmen leven hebben een enorme invloed op onze gezondheid en het gedrag. We kennen allemaal de onrustige buik bij nervositeit, de vlinders in de buik bij verliefdheid. Recent meldde men dat darmbacteriën ervoor zorgen dat men verlangt naar juist die voedingsmiddelen die de bacteriën zelf nodig hebben voor hun overleving, die hun concurrentie (de andere bacteriën in de darm) vermindert. Bacteriën blijken via het zenuwstelsel signalen naar de hersenen te zenden, zo een rechtstreekse stimulatie van de nervus vagus te geven. In de darmen worden de voorlopers van de neurotransmitters serotonine en dopamine gemaakt, zogenaamde gelukshormonen. Een goede darmmicrobioom zorg voor een betere stemming en een slechte darmmicrobioom voor somberheid. De zogenaamde darm-hersen connectie of darm-hersen as is de communicatie tussen de darmen en hersenen dat onbewust plaatsvindt. Verstoring in het darmmicrobioom heeft vele oorzaken zoals een ophoping van afvalstoffen, voedselintoleranties, PDS, SIBO en lekkende darmsyndroom.
De spijsvertering
De spijsvertering is een zeer complex proces wat van veel factoren afhankelijk is, waar tevens veel in fout kan gaan. Een ophoping van afvalstoffen in het lichaam wordt veroorzaakt door verkeerde voeding, leefwijze, stress, slechte vertering, problemen met de stoelgang (obstipatie). Te veel toxische stoffen vanuit milieu maar ook door medicijngebruik, te weinig lichaamsbeweging, slechte ademhaling en verkeerde voedingsgewoonten. Dit heeft tot gevolg dat het lichaam hard moet werken om steeds weer zijn balans te herstellen. Chronische ontstekingsreacties en verzuring (verstoorde zuur-base verhouding) zijn belangrijke signalen van een verstoorde spijsvertering en overbelasting van het lichaam. Voedselintoleranties spelen een grote rol daarin.
Glutenovergevoeligheid en sensibiliteit
Bij steeds meer mensen is er een gevoeligheid voor gluten. Dit kan te maken hebben met een coeliakie (gluten intolerantie), een chronisch auto-immuun reactie op gluten. Dat ertoe leidt dat de darmwanden beschadigen en voedingsstoffen niet kunnen worden opgenomen wanneer iets met gluten wordt gegeten. Daarnaast de glutensensitiviteit, een steeds vaker voorkomende aandoening waarbij er geen sprake is van coeliakie, het eten van gluten veroorzaakt wel klachten en belast de darmen. Bij het vermijden van gluten verminderen de klachten. Gluteneiwitten komen vooral voor in tarwe, rogge en gerst. Vooral het eten van tarwe geeft bij steeds meer mensen gezondheidsklachten.
Prikkelbare darmsyndroom
Spastische darm of PDS is een veel voorkomende chronische aandoening waarbij de functie van het maag- en darmkanaal, met name de dikke darm is verstoord. Er zijn vele oorzaken bekend van PDS maar ook is er nog veel onduidelijk. De verschijnselen kenmerken zich door continue of terugkerende buikpijn, krampen, opgeblazen buik, diarree of obstipatie, winderigheid, vermoeidheid en misselijkheid. De laatste jaren heeft het FODMAP-dieet goede resultaten bereikt bij PDS. Het FODMAP-dieet is gericht op het weglaten van specifieke voedingstoffen, de korte keten suikers/koolhydraten waar veel klachten door ontstaan.
Bacteriële overgroei in de dunne darm (SIBO)
Bij een ‘Small Intestinal Bacterial Overgrowth’ (SIBO) is er sprake van een bacteriële overgroei in de dunne darm. Een prikkelbare darm (PDS) en voedselintoleranties geven bij veel mensen op den duur SIBO.
SIBO veroorzaakt een breed scala aan ongemakkelijke en vaak vervelende symptomen. Het probleem bij een dunne darm met te veel bacteriën is het gegeven dat de bacteriën mee-eten van de essentiële voedingsstoffen.
Het lekkende darmsyndroom
Bij een ‘lekkende darm is de doorlaatbaarheid (permeabiliteit) van de darmwand groter dan de bedoeling is. Dit ontstaat doordat kleine ontstekingen (door mestcellen en/of voedselintoleranties) in de darmen de slijmvliezen beschadigen. Het darmslijmvlies bestaat uit één laag cellen, die los van elkaar liggen maar met elkaar verbonden zijn door een vezelstructuur, de zogenaamde tight junctions. Deze zijn te vergelijken met schuifdeuren, die de opdracht hebben ongewenste stoffen uit de darminhoud en te grote brokstukken voedsel tegen te houden. Bij een leaky gut is de tight junctions functie beschadigt en staat te veel open. Hierdoor komen er grotere voedingsstoffen, eiwitten en ongewenste stoffen in de darmwand terecht. Daar zitten mestcellen (spelen een rol bij de afweer) die op de indringers reageren waardoor er een ontstekingsreactie ontstaat die klachten geeft.
Oorzaken verstoord darmmicrobioom
Voedselintoleranties, pesticiden en vele andere triggers verstoren het natuurlijk evenwicht in de darmen. Veelvuldig en langdurig antibioticagebruik spelen tevens een rol want deze doden ook de goede bacteriën. Daarnaast het voedingspatroon: tekorten aan vitaminen en mineralen door ongezonde voeding, de hoge inname van; suikers, alcohol, koolhydraten, gluten, bewerkte en kant- en klaar maaltijden, scherp gekruid eten, vet en gefrituurd, rood vlees, frisdranken, verstoren de gezonde balans in de darmen. Te hoge lectinen (suikerbindende proteïnen) bevattende voeding (rijst, tarwe, spelt, soja) kunnen de darmwand beschadigen en ontstekingen veroorzaken.
Tot slot
Door een gezonde voeding en leefstijl hebben we invloed op ons darmmicrobioom. Daarnaast zijn ontspanning en lichaamsbeweging belangrijke factoren die onze gezondheid positief beïnvloeden.
Wat vind jij?