Een beauty tijdperk van streven en overcontrole
We leven in een achievers-tijdperk, een tijd waarin de focus ligt op het bereiken van het hoogst haalbare. Er ligt een sterke focus op de toekomst: hier is namelijk het geluk te vinden. Althans, daar wordt vanuit gegaan. Er is een strijd gaande om de meest naturelle look te behouden, terwijl er met hulp van buitenaf gewerkt wordt aan anti-aging. Wie kan er met de meest naturelle look zo jong uitziend mogelijk oud worden? Wie doet er zoveel om zijn slaap te optimaliseren, dat deze zó efficiënt is, dat het ten goede komt aan je gezondheid? En dan zijn er ook nog emoties die ergens in dat lijf bungelen of juist vastzitten. Terwijl de westerse gezondheidsindustrie van mening is dat lichamelijke gezondheid en emoties niets met elkaar te maken hebben, is er een enorme behoefte om bewuster in contact te komen met deze ‘losstaande’ wereld. Het is een dubbelzijdige strijd waarin controle op het een, zorgt voor nog meer controle op het ander. Een vicieuze cirkel zou je het ook wel kunnen noemen. De bewuste vraag die overblijft is: wat brengt het je wanneer je al deze schoonheidsidealen bereikt hebt?
Onszelf eindeloos optimaliseren is wat we momenteel doen. Dit is niet alleen in de beauty industrie, dit doen we overal. In de basis is dat helemaal niet zo gek. Sinds mensenheugenis zijn we als samenleving al op zoek naar manieren om onszelf te verbeteren. Het is niet voor niets dat een nieuwe generatie altijd neerkijkt op wat vorige generaties hebben gedaan. Zij zijn namelijk op een ander moment in de geschiedenis geboren en krijgen een andere maatschappelijke opvoeding. Door hoe de wereld eruitziet op het moment dat ze opgroeien, wordt hun wereldbeeld bepaald. De ene generatie groeit op met voorspoed, de andere met tegenspoed. Het doel van een nieuwe generatie is om de wereld in hun ogen beter te maken dan de vorigen hebben gedaan.
Orthosomnia: dit is een obsessief ideaalbeeld van de perfecte slaap
In de huidige tijd lijkt het verlangen naar verbetering echter een ander karakter te hebben. Er worden hogere standaarden gezet om het op welk vlak dan ook beter te doen dan voorheen. Een laag van controle zit hieronder. Zowel je slaapkwaliteit, je jeugdigheid als je emoties worden sterk onder de loep genomen. Waar mogelijk worden er allerlei manieren bedacht om deze te controleren en te optimaliseren. De vraag is: in hoeverre komt dit je ten goede?
Slaap en de speelse ontwikkelingen
Over slaap zijn we voorlopig nog niet uitgepraat. Wereldwijd worden er allerlei ontwikkelingen de wereld in gebracht om de nachtrust te optimaliseren. Afgelopen zomer werd er in Zuid-Korea voor het eerst een bijzonder concert gegeven dat dit typeert, namelijk: het eerste twaalf uur durende droomconcert. Het doel? Om bezoekers een goede nachtrust te geven. Het ‘Best Dream Concert’ zoals het ook wel heet, begon om 19:00 uur en eindigde om 07:00 uur ‘s ochtends. De hele nacht door werd er rustgevende muziek gepresenteerd. Bezoekers zaten niet in een standaard concertstoel, maar ieder kreeg een eigen bed met pyjama. Het was razend populair en binnen no time uitverkocht.
Het is niet zo gek dat dit concept juist in een land als Zuid-Korea zo populair is. Sinds de jaren ‘60 heeft het land zo’n economische groei doorgemaakt, dat dit welzijn de plaats in heeft genomen van het mentaal welzijn. De zelfmoordcijfers onder jongeren zijn in Zuid-Korea het allerhoogst onder alle OESO-landen. OESO is een samenwerkingsverband tussen 38 lidstaten die over het algemeen welvarend zijn.
Ook in de reisindustrie wordt er nagedacht over de optimale vorm van slaap, aangezien je hier met grote tijdsverschillen te maken hebt. Dit is niet heel goed voor je bioritme, en kan vooral ook ongemak opleveren. Luchtvaartmaatschappij Qantas is daardoor een samenwerking aangegaan met onderzoekers van de Universiteit van Sydney, om samen een oplossing te vinden tegen de welbekende jetlag. Het vliegtuig dat vliegt tussen de oostkust van Australië naar New York en Londen heeft te maken met een flink tijdsverschil. Ter verduidelijking, wanneer het in Sydney 19:00 uur is, is het in New York op dat moment 05:00 in de ochtend, oftewel 14 uur eerder. Een geavanceerd verlichtingssysteem met natuurlijke lichtpatronen is ontwikkeld om passagiers op bewuste momenten in slaap te laten vallen of juist te wekken. Dit draagt bij aan de aanpassing van het lichaam aan de nieuwe tijdzone en dus dag- en nachtritme. Er is zorgvuldig nagedacht over hoe de passagiers het beste een sprong vooruit of terug in de tijd kunnen maken.
Verslaafd aan gezondheid
So far so good. Tegen deze ontwikkelingen kun je weinig bezwaar hebben. Er zit echter ook een keerzijde aan de slaap-optimalisatie trend. Hiervoor duiken we nog wat dieper de trend in. Slaapmaskers met een verzwarend effect en horloges die je slaapkwaliteit meten zijn minder onschuldig dan ze over doen komen. Een ongewenst effect dat sinds 2017 een officiële naam heeft gekregen is orthosomnia: dit is een obsessief ideaalbeeld van de perfecte slaap. Wanneer je in jouw ogen hier niet aan voldoet, ontstaat er juíst een slaapprobleem. Orthosomnia komt van het woord orthorexia. Dit is een eetstoornis waarbij er een ongezonde fixatie is op gezond eten. Het principe hier is hetzelfde, maar in plaats van gezond eten ligt de focus nu op het hebben van een gezonde slaap.
Afreizen naar dromenland is hot topic. De Engelse neurowetenschapper Matthew Walker weet er alles van, en schreef de razend populaire bestseller ‘Why We Sleep’, welke in Nederland is uitgekomen onder de naam ‘Slaap’. Walker omschrijft hierin waarom slaap je superkracht is. Hier is niets mis mee, want nadat het lange tijd een trend is geweest om maximaal vijf uur per nacht te slapen en hiermee op te scheppen, is het niet ongezond om hier een tegenbeweging in te zien. Het punt waarop het echter opnieuw ongezond wordt, is wanneer er vanuit een overcontrole geslapen ‘moet’ worden. Dit is misschien wel net zo ongezond als de ‘stoere’ vijf uur slaap. Qua mindset ben je dan geen stap vooruit.
65% van de mensen tussen de 18 en 34 jaar gelooft dat alcohol schadelijk is voor de gezondheid
Een trend die hier parallel aan loopt is dat jongeren steeds minder interesse hebben om alcohol te drinken. Een onderzoek van Gallup in de VS toont aan dat jongvolwassenen van nu veel minder drinken dan hun leeftijdsgenoten begin 2000. De reden hiervoor is dat 65% van de mensen tussen de 18 en 34 jaar gelooft dat alcohol schadelijk is voor de gezondheid. In de leeftijdsgroep 35 tot 54 is dat slechts 37%. Dit is een enorm verschil. Ook in de reclamewereld is deze verschuiving opmerkelijk terug te zien. Athletic Brewing is bijvoorbeeld de eerste officiële non-alcoholische bierpartner van voetbalclub Arsenal geworden.
Het stilzetten van veroudering
Wereldwijd zal de anti-aging industrie naar verwachting 93 miljard dollar waard zijn in 2027. Ter vergelijking, in 2021 was dit ‘nog maar’ 63 miljard dollar. De afgelopen jaren heeft deze markt een transformatie doorgemaakt. Er zijn diverse producten en diensten die je beloven dat je er jonger uit zal zien.
In de Journal of Aging studies nr 55 welke is uitgekomen in 2020 staat het artikel ‘From double to triple standards of ageing’. Hierin wordt een onderzoek beschreven waar wordt vastgesteld wat de perceptie is van veroudering, bij zowel de man als de vrouw. Vroege tekenen van veroudering bij mannen, zoals grijs haar, worden gezien als sociale dominantie, volwassenheid en autoriteit, en daarnaast wordt veroudering geassocieerd met knap en sexy. Bij vrouwen gebeurt het tegenovergestelde. Bij hen wordt de associatie gemaakt met verlies van visuele en seksuele aantrekkingskracht. Voor de vrouw vormt het verlies van aantrekkelijkheid een bedreiging voor het gevoel van sociale waarde, eigenwaarde en identiteit. Het is niet gek dus dat de anti-aging industrie een miljarden industrie is. Het betekent hoop voor de vrouw om mee te blijven tellen.
In Hollywood is het geen geheim dat vrouwen die ‘ouder’ worden sneller worden afgeschreven. Wanneer je als actrice eind twintig bent, is dat soms al te oud. Voor mannen geldt hier een hele andere tendens. Toch lijkt er in de filmindustrie en serieuze tegenbeweging gaande te zijn. Er verschijnen namelijk steeds meer films op het witte doek waarin een vrouw van middelbare leeftijd op een positieve manier in de hoofdrol staat, zoals “The Idea of You”, “Babygirl”, en “Lonely Planet”.
Emoties, hoe werken die?
Beauty, gezondheid en overcontrole heeft een direct verband met emoties. Er is steeds meer verlangen om hier bewuster mee om te gaan. Dit toont de populariteit van de film ‘Inside Out 2’ aan, welke afgelopen juni is uitgekomen. Nog nooit eerder heeft een animatiefilm in zo’n korte tijd 1 miljard dollar opgeleverd. Zelfs de grote hitfilm ‘Barbie’ is hiermee van de kroon gestoten. In ‘Inside Out 2’ wordt versimpeld weergegeven hoe je emoties werken. Deze vervolgfilm geeft vooral aandacht aan de emotie angst, iets waar veel tieners hedendaags mee te maken hebben.
Iedereen krijgt een hyperpersoonlijke coach
Onlangs verscheen er een artikel in TIME, waarin de startup Thrive AI Health zegt te werken aan een hyper gepersonaliseerde AI-gezondheidscoach. Een hele mond vol. Deze coach zal elk aspect van de gezondheid gaan monitoren. Zowel je slaap, voeding, beweging, stressmanagement als je sociale connecties worden gemeten, en hierover wordt advies uitgebracht. De reden voor het ontwikkelen van deze AI-technologie, is de alsmaar grotere druk op het gezondheidssysteem.
Uit een onderzoek dat begin dit jaar was verschenen, blijkt dat 129 miljoen Amerikanen minstens één ernstige chronische ziekte heeft, en 90% van de $4,1 biljoen jaarlijkse uitgaven aan gezondheidszorg in Amerika gaat naar de behandeling van deze fysieke en mentale gezondheidsproblemen. De verwachting is dat dit alleen maar zal gaan toenemen. Het idee is dat deze hyper persoonlijke coach je gaat helpen om beter te slapen, betere voeding tot je te nemen en je aan te zetten tot een gezondere dosis beweging per dag, om uiteindelijk zo je stresslevel te verminderen.
Deze ontwikkeling is hoopvol en zorgwekkend tegelijkertijd. Want waar houdt de controle op. Voor hoeveel mensen zal het juist averechts gaan werken en stress opleveren? Wanneer leg je de verantwoordelijkheid in de handen van AI, en wanneer pak je deze zelf? Hoe accuraat is het advies? Is dit het enige juiste advies? Leef je nog vanuit jouw eigen behoefte, of begin je zo steeds meer op een robot te lijken die doet wat ‘het systeem’ vraagt? Het zijn zowel sociale als filosofische vraagstukken die opkomen wanneer deze ontwikkelingen in de toekomst realiteit zullen worden.
Zowel je slaap, voeding, beweging, stressmanagement als
je sociale connecties worden gemeten, en hierover wordt advies uitgebracht
Verandering is het enige dat zeker is
Het is interessant om na te gaan waar die controle op ons beauty en welzijn vandaan komt. Controle geeft de schijn om grip op het leven te hebben. Wanneer je vanuit deze overtuiging een nacht diep en optimaal slaapt, wordt er vanuit gegaan dat je gezondheid beter is, met als resultaat dat je overdag optimaal kan presteren. Als je gaat doordenken in dit gedachtenspinsel, is het doel om je gezondheid het liefst voor 100% onder controle te hebben, en je prestaties je tot de beste doelen leiden. Misschien denk je, nou niets mis mee toch? Maar er zit ook een keerzijde aan dit verhaal. Wanneer je alsmaar controleert, schuilt er een gevoel van angst en schaarste onder. Controle komt nooit uit een gevoel van vertrouwen. Het gaat je uiteindelijk áltijd helpen in de richting van pijn en wanhoop, want als iets zeker is in het leven is dat je niet alles kunt controleren. “Verandering is het enige constante in het leven”, is de beroemde uitspraak van de Griekse filosoof Heraclitus, wie rond 500 v.Chr. leefde. Wanneer je verandering niet wilt accepteren, bouw je je eigen gevangenis om je heen. Het is hoe je met de verandering omgaat of je hier wel of niet comfort in zal vinden. Groei is geweldig, maar overcontrole werkt averechts.
Tekst door Renske Mennen, trendwatcher
Wat vind jij?