Heb jij klanten die last hebben van stress en verminderde energie? Of heb je er misschien zelf last van? Voeg dan adaptogenen toe aan je dagelijks leven en vertel je klanten erover. Wetenschappers zeggen dat het toevoegen van adaptogenen in je dagelijks leven zorgen voor minder (cellulaire) stress en meer energie. Adaptogenen kunnen ervoor zorgen dat je stress beter aankunt. Ze staan er ook om bekend je hormoonhuishouding in balans te houden en de gezondheid te bevorderen. Maar wat zijn adaptogenen eigenlijk precies? Nieuw is het in ieder geval niet, en ook het onderzoek ernaar niet. Adaptogenen worden al eeuwen gebruikt in de Chinese en Ayurvedische geneeskunde.
We willen ons stressniveau het liefst laag houden, en soms mag het best even pieken, maar niet langdurig, want van de gevolgen van langdurige stress worden we niet gelukkig. Stress is niet goed voor onze hormoonbalans, voor onze gezondheid én dus ook niet voor onze huid. Adaptogenen zijn kruiden en andere stoffen die de (hormoon)balans in het lichaam herstellen en op die manier fysieke en geestelijke stressreacties kunnen verminderen. Ze helpen je lichaam zich aan te passen aan bepaalde stressoren, zodat alles weer meer in balans komt. Er zijn heel veel adaptogenen en ze kunnen gemakkelijk aan het voedingpatroon worden toegevoegd. Als we het moeten geloven, willen degenen die het al gebruiken in hun dagelijks leven niet meer zonder. Tegenwoordig zitten ze overigens veel in (beauty)supplementen, maar je kunt ze ook ‘vers’ gebruiken en ze bijvoorbeeld toevoegen aan yoghurt, een smoothie, in de thee… Elke adaptogeen heeft zijn eigen werking, naast het opvangen van (cellulaire) stress en het zorgen voor meer energie. Ondanks dat het natuurlijk is, moet je ze niet onbeperkt gebruiken. Als je adaptogenen gaat toevoegen aan je voedingspatroon begin dan met mate en kijk hoe het lichaam op de adaptogenen reageert. Laat je vooral ook goed voorlichten over de verschillende adaptogenen!
Soorten adaptogenen
Adaptogene kruiden ondersteunen de orgaanfuncties en -systemen bij het behoud en herstel van de homeostase. Er zijn drie soorten adaptogenen:
– De adaptogenen met fenolen die lijken op catecholamines. Deze hebben volgens onderzoek een positief effect op het sympatho-adrenale systeem, dus op een vroeg stadium van de stressrespons. Enkele voorbeelden: Eleutherococcus senticosus, Rhodiola rosea, Schizandra chinensis.
– De adaptogenen met tetracyclische triterpenen. Deze lijken op corticosteroïden en dempen het stress-systeem waardoor overprikkeling door stressoren tegen wordt gegaan. Enkele voorbeelden: Bryonia alba, Ashwagandha, Panax ginseng, Eleutherococcus senticosus.
– De adaptogenen met oxylipinen. Deze lijken op leukotriënen en lipoxines, die het immuunsysteem verbeteren. Enkele voorbeelden: Bryonia alba, Glycyrrhiza glabra.
Veel gebruikte adaptogenen
Hieronder op de afbeelding alvast een aantal adaptogenen. Maar aangezien de lijst van adaptogenen veel te lang is, noemen we onder de foto degenen die het meest gebruikt worden in het dagelijks leven.
Amerikaanse Ginseng: is een adaptogeen, die de weerstand verhoogd en veel wordt ingezet als tonicum.
Ashwaganda: Ashwaganda speelt een belangrijke rol binnen de ayurveda. Het wordt ook wel ‘koninklijk kruid’ genoemd. Deze adaptogeen helpt je lichaam om zich aan te passen aan stressituaties door het reguleren van de cortisolproductie, het bevordert je gemoedstoestand en zorgt voor rust.
Chaga: Dit is een paddenstoel die groeit in Scandinavië. Het zou goed zijn voor je darmen en spijsvertering en geeft het immuunsysteem een boost. Daarnaast vergroot het de afweer en kan het angstgevoelens, stress en nervositeit verminderen.
Maca: De macawortel groeit in extreme weersomstandigheden in het Andesgebergte in Peru. Die omstandigheden zorgen ervoor dat Maca een heel groot aanpassingsvermogen heeft. Je kunt het gebruiken ter vermindering van overgangsklachten of het ondersteunen van je cyclus. Het kan ook je libido vergroten en zorgt voor meer energie. Maca heeft een hoge voedingswaarde: er zitten onder andere veel goed opneembare vitaminen, antioxidanten en mineralen (vooral ijzer) in.
Rhodiola: Rhodiola Rosea (of rozenwortel) stimuleert bij vermoeidheid en kalmeert bij rusteloosheid. Het geeft je meer focus. En als je stress hebt, reguleert het de hormonale reacties van het lichaam, onder andere door het verhogen van het gehalte dopamine en serotonine in de hersenen. Rozenwortel is ook goed voor de spijsvertering.
Reishi: Dit poeder – net als Chaga afkomstig van een paddenstoel – versterkt de natuurlijke werking van je immuunsysteem, kalmeert je zenuwstelsel, heeft een positieve werking op het hart en verbetert de doorbloeding. Reishi is volgens kenners een ‘milde’ adaptogeen, om de voordelen te ervaren moet je het langere tijd gebruiken.
Tulsi: In India wordt Tulsi, ook wel Heilige Basilicum, al duizenden jaren gebruikt als medicijn en als spirituele bescherming van het leven. Een goede optie om de drukke geest te kalmeren en in te zetten bij seizoen wisselende ziekte.
De term ‘adaptogeen’ sinds 1998 door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) toegestaan als een functionele claim voor bepaalde producten en de term wordt ook geaccepteerd door het Europees Geneesmiddelenbureau.
Binnenkort meer over adaptogenen in Vakmagazine De Beauty Professional. Maar wil je alvast nog wat meer achtergrondinformatie? Dan is het onderstaande erg interessant.
Geschiedenis, toekomst en claims (volgens Wikipedia)
In 1947 introduceerde de toxicoloog A.V. Lazarev een nieuw concept van ‘adaptogenen’ om verbindingen te beschrijven die de toestand van niet-specifieke afweer bij stress zouden kunnen verhogen. Dit concept is gebaseerd op Hans Selye’s theorie van stress en het algemene adaptatie-syndroom, dat in drie fasen kan worden ingedeeld: alarmfase, weerstandfase en uitputtingsfase.
Aan het einde van de jaren 60 van de twintigste eeuw werd de definitie aangescherpt: adaptogenen zijn onschadelijke middelen, die de niet-specifieke weerstand verhogen tegen fysische, chemische, biologische en psychologische schadelijke factoren (‘stressoren’), waarbij het normaliserende effect onafhankelijk is van de aard van de pathologische toestand. In de vroege jaren 60 ontwikkelde de studie naar adaptogenen zich tot een gebied van biomedicinaal onderzoek met name in de USSR. Dit gebeurde in het kader van een groter project waarbij biologisch actieve substanties uit het plantenrijk in kaart werden gebracht. Het doel van het stressonderzoek was om middelen en methoden te ontwikkelen die de intrinsieke adaptieve mechanismen van het organisme zouden stimuleren om het te helpen overleven in situaties van hevige of langdurige stress. Het aantal verrichte onderzoeken was enorm, met 1009 studies tot 1982 (voornamelijk farmacologische en klinische) studies, voornamelijk gepubliceerd in Russische vakbladen. In de meeste onderzoeken werd gewerkt met extracten of isolaten bereid uit Eleutherococcus senticosus.
Momenteel is een veelgebruikte definitie van adaptogenen: “Een nieuwe klasse van metabolische regelstoffen die het vermogen van een organisme vergroten om zich aan te passen aan omgevingsfactoren en om schade door dergelijke factoren te vermijden.” Vandaag de dag omvat het onderzoek naar adaptogenen de volgende vier gebieden:
– Fytochemie, isolatie en structuur opheldering van actieve bestanddelen van adaptogene planten
– De biochemie en moleculaire biologie: mechanismen van stress beschermende werking van adaptogenen op het moleculaire en cellulaire niveau.
– Experimentele en klinische farmacologie: werkzaamheid en veiligheid van adaptogenen in stress-gerelateerde aandoeningen bij dieren en mensen.
– De farmaceutische ontwikkeling van kruidenpreparaten / producten met een goede wetenschappelijke onderbouwing volgens de regels van evidence-based medicine.
Sommige studies tonen duidelijk aan dat bepaalde adaptogene substanties de beschermende mechanismen van cellen kunnen activeren, die gekoppeld is aan een toename van overleving in vitro en in vivo. Deze studies zijn tot nu toe gericht op de regulering van moleculaire chaperonne-eiwitten (heat shock proteins), zoals Hsp70 en andere belangrijke stressmediatoren. Ondanks het grote aantal onderzoeken is het concept niet algemeen erkend in westerse landen, aangezien het volgens sommigen in tegenspraak lijkt met sommige belangrijke concepten in de moderne farmacologie: selectiviteit, sterkte en werkzaamheid in evenwicht gehouden door een geaccepteerd niveau van toxiciteit. Niettemin is de term ‘adaptogeen’ sinds 1998 door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) toegestaan als een functionele claim voor bepaalde producten en wordt de term ook geaccepteerd door het Europees Geneesmiddelenbureau.
Wat vind jij?