In deze column over triggerpoints komen enkele van de eerdere thema’s in dit blad samen. Een triggerpoint zit in de spieren van ons lichaam. De spier, die omhult is met de fascia die onder ander de spanning registreert en probeert te beïnvloeden. Maar ook de spier, die zorgt voor spanningshoofdpijnen. Zoals al in eerdere columns genoemd, spelen statische houdingen een grote rol bij het ontstaan van meer spanning in de spieren.
Statische houdingsspieren neigen meer naar verkorten. En een verkorte spier heeft automatisch te maken
met meer spanning. Meer statische spanning zorgt voor minder doorbloeding van de spier. Deze spanning kan zich in de spier op één plek concentreren en er ontstaat een triggerpoint. Door deze geconcentreerde hoge spanning zijn alle pijnreceptoren rondom dit triggerpoint ook op spanning. Een aanraking, en ongewone beweging of gewoon extra spanning zijn dan de prikkel voor pijn. Er ontstaat een golfbeweging van pijnreceptoren die zich melden, waardoor er een gebied op je lichaam ontstaat met uitstraling. Bekende en veel voorkomend zijn de gebieden in je nek-schouder regio en de onderrug.
In de nek schouder regio kan dit dus voor de spanningshoofdpijnen zorgen. De relatie met werk en ergonomie heb ik in eerder uitgave van dit magazine (red. juni ‘24) reeds uitvoerig besproken, dus in deze column richt ik me op de onderrug.
‘Er ontstaat een golfbeweging van pijnreceptoren die zich melden, waardoor er een gebied op je lichaam ontstaat met uitstraling. Bekende en veel voorkomend zijn de gebieden in je nek-schouder regio en de onderrug’
Ergonomie
Onze wervelkolom heeft in een gezonde toestand een mooie S-vorm. Deze vorm dient als veer die bij elke stap die we zetten de werkende krachten en trillingen moet opvangen en dempen zodat deze niet onze hersenen bereiken. En de onderste boog van die S zit dus in onze onderrug. Het zogenaamde lichaamszwaartepunt loopt precies door die onderste boog. Hierdoor moet deze onderrug het grootste deel van ons lichaamsgewicht en de zwaartekracht opvangen. Spieren om deze onderrug moeten dus steeds hard werken om dit voor elkaar te krijgen. Datzelfde lichaamszwaarte punt licht niet mooi in het midden van het lichaam maar juist iets meer naar voren. Dit maakt voorwaarts lopen gewoon eenvoudiger. Je bovenlichaam neigt dus iets sneller voorwaarts. Je kunt hierbij onze wervelkolom het beste vergelijken met een kraan. De arm van de kraan wijst naar voren. Om te zorgen dat de kraan niet omvalt ligt aan de achterzijde een flink aantal betonblokken die de kraan rechtop houdt. In ons lichaam zijn de spieren in onze onderrug de betonblokken die ons rechtop houden. Als we staan of lopen zijn deze houdingspieren dus altijd zeer actief. En kan de spierspanning soms behoorlijk oplopen, zeker als je ook nog eens gaat tillen en of dragen. Dit kan dus ook leiden tot het ontstaan van triggerpoints in de onderrug.
Tijdens werk moeten mensen nog vaak iets tillen of dragen, zeker in een productieomgeving. Dit is dan een extra belasting van de onderrug. Dan is het voor de spieren in de rug dus belangrijk dat ze niet meer spanning opbouwen dan nodig is. Een juiste werkhouding en werktechniek helpt hierbij. En vanuit de ergonomie kijken we eerst naar, hoe we door bronaanpak het tillen mogelijk kunnen voorkomen of hoe hulpmiddelen het tillen eenvoudiger kunnen maken. Maar de realiteit is vaak toch dat tillen niet helemaal te voorkomen is. En dan speelt gewicht niet eens altijd de belangrijkste rol. Ook bij het snel voorwaarts bukken in een reflex komt er snel veel spanning op de rugspieren. Eén van de correcte werk-technieken is de zogenaamde gewichthefferstechniek. Hierbij ga je bij het tillen van een object door de knieën, brengt het te tillen object dicht bij het lichaam (dus dicht bij het zwaartepunt) en strekt dan eerst vanuit de benen. Houdt tijdens de beweging de rug goed rechtop en adem uit. Zo hoeven de spieren van je rug niet alle kracht te leveren, maar worden ze gesteund door de spieren van de bovenbenen, de bilspieren en de armspieren. Door uitademen span je automatisch de buikspieren aan en wordt je onderrug gestabiliseerd tijdens het tillen. Dit voorkomt onder andere dat dus één of enkele spieren al het werk moeten leveren met het risico op te veel spanning en het ontstaan van triggerpoints.
‘Meer statische spanning zorgt voor minder doorbloeding van
de spier. Deze spanning kan zich in de spier op één plek concentreren
en er ontstaat een triggerpoint’
Mocht nu onverhoopt toch meer spierspanning ontstaan en zich een triggerpoint vormen, dan kunnen deze op diverse manieren worden behandeld. Een van de opties is natuurlijk een spierspanning verlagende massage, een flinke sportmassage of juist wat behandelingen gericht op de fasciae rondom de spier. Als massage therapeut zal je moeten vaststellen welke het meest geschikt is voor de klacht die de triggerpoint veroorzaakt. Heb je het euvel verholpen denk dan nog eens aan om je cliënt te wijzen op de ergonomie, de werkhouding en de werktechniek. Een kleine verandering kan nieuwe klachten helpen voorkomen! ✤
Meer lezen?
Dit artikel komt uit Massage Magazine 5 | 2024, hét vakblad voor massagetherapeuten.
Neem nu een abonnement en blijf altijd op de hoogte van de laatste trends, wetenschappelijke artikelen en praktische tips voor jouw praktijk.
Wat vind jij?