HÉT KENNIS- EN INSPIRATIEPLATFORM VOOR ALLE PROFESSIONALS UIT DE SCHOONHEIDS- EN MASSAGEBRANCHE.

De polyvagaaltheorie in de massagepraktijk

Posted on

De afgelopen jaren komt de polyvagaaltheorie steeds meer voorbij in ‘therapieland’. Ook voor masseurs en massagetherapeuten is de polyvgaaltheorie interessant. In dit artikel lees je wat het de polyvgaaltheorie is en wat je er mee kunt.

Wat is de polyvagaaltheorie?

De polyvagaaltheorie is ontwikkeld door Stephen Porges en deze theorie is voor therapeuten verder ontwikkeld door Deb Dana. Vóór de polyvagaaltheorie was al bekend dat je als mens op een bepaalde manier reageerde op heftige dingen. Je kon vechten, vluchten of bevriezen. Later kwam daar nog bij bevrienden. Een scala aan mogelijkheden waar je uit kon kiezen om met bepaalde zaken om te gaan.

Wat Stephen Porges ontdekte is dat het geen cognitieve keuze is hoe je met trauma omgaat maar een biologische keuze. Het overlevingsmechanisme, dat al langer dan de mens bestaat, zit namelijk ook in ons brein.

“If you want to improve the world, start by making people feel safer.” Stephen Porges

Het drievoudige brein

Ons brein is opgebouwd uit drie verschillende onderdelen:

  • Het reptielenbrein (de hersenstam)
  • Het emotionele brein (het limbische brein)
  • Het rationele brein (de neo cortex)

Alles begon met het reptielenbrein. Daarin zitten eenvoudige basisvaardigheden die allemaal tot doel hebben om te overleven. Het is een basis instapmodel zeg maar. Daar bovenop kwam een soort ‘plugin’, een uitbreiding toen dierensoorten zich verder ontwikkelden in de evolutie. Zoogdieren hebben een bredere sociale context en dienen daarin te overleven. Ze moeten zogen en leven vaker in groepen. De sociale normen en waarden en rangen en standen zijn hierin ook van levensbelang.

De laatste uitbreiding kwam toen we onze menselijke vaardigheden gingen uitbreiden. Hiervoor hebben we de neo cortex.

Elk brein heeft een eigen overlevingsmechanisme

Het eenvoudigste overlevingsmechanisme zorgt ervoor dat je bevriest of dissocieert. Voor sommige dieren is het een uitstekend overlevingsmechanisme. Voor dood spelen en wachten tot de kust weer veilig is. Vooral bij roofdieren die geen aas eten is dat een uitstekende aanpak. En mocht het toch niet werken dan zorgt het dissociëren dat je op een nog enigszins draaglijke wijze aan je einde komt doordat je minder voelt en ervaart. Volgens de polyvgaaltheorie is dit je dorsaal vagale systeem.

Vechten en vluchten heeft juist een grote inspanning nodig. Trappen of rennen met je benen waarbij vaak de psoas als eerste in waakzame staat reageert. Daardoor is de psoas ook vaak een spier met veel traumatische bagage. Vooral als je niet kon vechten of vluchten. Werken met de psoas kan dan ook meer losmaken dan alleen (chronische) spierspanning. Je sympathische zenuwstelsel zorgt hiervoor.

Het laatste overlevingsmechanisme zorgt ervoor dat je binnen een sociale omgeving zo veilig mogelijk bent en dat je goed overleeft. Daarvoor moet je dus weten of je soortgenoten om je heen veilig en betrouwbaar zijn en dat je in goede verhouding tot ze staat. Dit wordt gereguleerd door je ventraal vagale systeem.

Ventraal vagaal en coregulatie

De nervus vagus, de tiende hersenzenuw, loopt aan de voorkant (ventraal) naar de organen in je buik. Het bijzondere van deze zenuw is dat deze vooral signalen naar de hersenen toe stuurt (afferent in plaats van efferent). Dat betekent dat er vooral informatie uit de buik naar het hoofd toe gaat. Oftewel, je onderbuikgevoel!

De nervus vagus is met allerlei andere zenuwen in je gezicht en hart verbonden waardoor deze zenuw voor een groot deel zorgt voor de coregulatie.

“Coregulatie is belangrijker dan zelfregulatie.” Deb Dana

Coregulatie

Coregulatie betekent ‘afstemmen op je omgeving’. Invoelen of je wel veilig bent. Bij wie je rustig moet praten, wie je niet van achteren moet benaderen, oftewel continu aftasten waar jij staat ten opzichte van je omgeving. Coregulatie begint al vrij snel in je leven. Als baby’tje heb je echt je soortgenoten om je heen nodig en moet je weten waar je aan toe bent. Je stemt af met je moeder en zij zorgt ervoor dat je je veilig voelt. Iets wat al in het gedrang komt als mama geen oogcontact maakt omdat ze op haar mobieltje zit te staren. Zoek maar eens op YouTube het ‘still face experiment’. Als masseur of massagetherapeut …….

Wil je dit artikel van Stefan van Rossum (oprichter van ESOTERRA) in zijn geheel lezen? Neem dan abonnement op Massage Magazine. Artikel vind je in editie 2/2022.

Tekst: Stefan van Rossum / Op de foto: Stefan van Rossum

 

 

 

 

 

 

 

Abonneer en mis niets

Meld je aan met je e-mailadres en ontvang nieuws en updates.

Wat vind jij?

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Nog geen reacties.

Vorige
Spijsvertering benaderd vanuit de psychosomatiek
De polyvagaaltheorie in de massagepraktijk

Ik wil me graag aanmelden voor de E-mail nieuwsbrief

Van welke magazines wil je nieuws ontvangen?

  
 

Ik heb de voorwaarden gelezen en ga ermee akkoord