Het leren herkennen en behandelen van Piokiloderma van Civatte

4 april, 2024

Als schoonheidsspecialist is het belangrijk dat je verschillende huidaandoeningen kan herkennen en hier advies over kan geven in de salon. Een veelvoorkomende aandoening bij vrouwen is een roodbruine verkleuring in de hals, wat vaak duidt op de huidaandoening Poikiloderma van Civatte. Tekst: C.M. Carla Uppelschoten, directeur, U-Consultancy, Nieuwegein

Poikiloderma van Civatte (erythrosis interfollicularis colli) is een goedaardige huidaandoening die verband houdt met langdurige blootstelling aan de zon en parfum gebruik. Erythrosis interfollicularis colli betekent roodheid tussen de follikels van de hals. Over het algemeen wordt poikiloderma gekenmerkt door dunne huid (atrofische huid), teleangiëctastieën en bruine vlekken met een gevlekt uiterlijk. De huidafwijking kan worden veroorzaakt door een pigmentstoornis in combinatie met zonneschade en tekenen van veroudering, parfumgebruik of hormonale verandering. Deze aandoening komt vaak voor bij vrouwen van middelbare leeftijd met een lichtere huidskleur, maar wordt ook wel gezien bij mannen.

Hoe ontstaat het?
Piokiloderma wordt veroorzaakt door verschillende factoren. De belangrijkste oorzaak is (overmatige) blootstelling aan de zon, wat leidt tot schade aan de huid en bloedvaten door UV-straling. Dit resulteert in verminderde elasticiteit van de huid, schade aan het bindweefsel inclusief het steunweefsel rond de capillairen waardoor de gesprongen vaatjes duidelijker zichtbaar worden. Bovendien kan parfum een veelvoorkomende trigger zijn voor Piokiloderma, waarbij vrouwen het vaak in de hals ontwikkelen (door parfum) en mannen op de kaaklijn (door aftershave). Hormonale veranderingen en ouderdomsverschijnselen kunnen ook een rol spelen, waarbij de aandoening kan ontstaan tijdens de overgang of menopauze.

Hoe ziet het eruit?
Medici beschrijven bij deze aandoening een aantal symptomen: erytheem (roodheid) hyperpigmentatie
(bruine vlekken), teleangiëctastieën (vaatjes) en atrofie (dunne huid). In de meeste gevallen ontstaan deze afwijkingen zich symmetrisch en gelijkzijdig op de hals en borst. Het gebied onder de kin blijft vaak gespaard en doet niet mee bij erythrosis interfollicularis . Dit duidt erop dat de zon de belangrijkste boosdoener is bij deze aandoening.

Hoe kan het behandeld worden?
Piokiloderma van Civatte is moeilijk te behandelen. Er kan, na overleg met een specialist, besloten worden de vlekken te behandelen met een laser. De rode vlekken kunnen worden behandeld met een laser voor vaatafwijkingen. De bruine vlekken kunnen worden behandeld met een pigmentlaser. De pigmentatie kan met een crème met hydrochinon wel wat lichter worden. De vlekken kunnen op den duur verergeren als er niet voorzichtig met zonblootstelling wordt omgegaan. Piokiloderma van Civatte wordt beschouwd als een vorm van zonneschade. Er bestaat een verhoogd risico dat in de aangedane huid later huidkanker kan ontstaan.

Tips die u voor de aandoening aan uw klanten kan meegeven zijn:

Voorzichtig uw huid laten wennen aan de zon, voorkom zonverbranding.
Vermijd de zon zoveel mogelijk tussen 12.00 en 15.00 uur.
Gebruik in de volle zon een petje of een zonnehoed en kleding (bijv. vanwege werk, sport, spelen, klussen, tuinieren etc..).
Smeer de onbedekte huid in met een anti-zonnebrandmiddel. Gebruik daarbij een middel met de hoogst mogelijk bescherming tegen zowel ultraviolette A (UV-A) als UV-B stralen (Factor 30 of hoger).
Smeer het anti-zonnebrandmiddel 30 minuten voordat u de zon ingaat in en herhaal dit om de 2 uur of na inspanning (sporten, zwemmen etc..).
Een anti-zonnebrandmiddel is NIET bedoeld om langer in de zon te mogen zitten; deze is bedoeld om, gedurende de tijd dat u in de zon bent, de huid te beschermen. Het middel beschermt de huid voornamelijk tegen verbranding en niet in de eerste plaats tegen de vorming van huidkanker.
Een “after-sun” middel is bedoeld om de functie en structuur van de huid te helpen herstellen na het zonnen en geeft geen bescherming tegen zonverbranding.
Vermijd het gebruik van bruiningsapparaturen.
Bij gebruik van een zelfbruinend middel is de huid niet beschermt tegen zonverbranding. Aanvullende zonbescherming is dan noodzakelijk.
Spuit parfum in plaats van op de hals op je oor, kleding of in je haar.
Kijk naar de aanwezigheid van parfum of geurstoffen in huidverzorgingsproducten. De belangrijkste zijn Geraniol, Linalool, Citronellol en D-Limonene. Deze verschillende stoffen kunnen voor problemen zorgen.
Vermijd de zon na het gebruik van cosmetische producten en geurtjes die furocoumarines bevatten (meestal vermeld als extracten van citrusvrucht).
Huidverzorgingsproducten met bijvoorbeeld de stoffen glycolzuur, niacinamide, vitamine C en zoethoutwortel kunnen de oppervlakkige pigmentatie wat oplichten.