Recentelijk heeft de Europese Commissie samen met consumentenautoriteiten een ‘sweep’ (onderzoek naar aanleiding van screening van websites) gepubliceerd van 344 twijfelachtige ‘duurzaamheidsclaims’ die fabrikanten op onder meer cosmetica, kleding en apparaten zetten. Meer dan de helft (59%) van de duurzame claims bleek niet te staven. Vage termen zoals ‘bewust’, ‘milieuvriendelijk’ en ‘duurzaam’ kwamen het meest voor. Bij deze jaarlijkse ‘bezemactie’ worden overtredingen van het EU-consumentenrecht op online markten geïdentificeerd. Dit jaar was de actie met name gericht op ‘greenwashing’, de praktijk waarbij bedrijven beweren meer voor het milieu te doen dan in werkelijkheid het geval is. Reden voor de organisatie Dermabase om hier een persbericht over te versturen en op te roepen voor meer duidelijkheid over niet alleen greenwashing. Wat weet jij van cosmetica claims? Wat mag een fabrikant wel en niet zeggen over een product? Lees snel verder.
Wie ons vakmagazine leest, komt vaker de naam Dermabase tegen. Onlangs publiceerden wij artikelen over bijvoorbeeld parfums en plastics in cosmetica, waarbij wij de dames achter de organisatie, met name Marieke Schutte, interviewde. Het zijn vaak leerzame en ook meer kritische artikelen. Dermabase is er voor de consument en voor de beautyprofessional die alles willen weten over de ingrediënten in cosmeticaproducten. Dermabase is een onafhankelijke Nederlandse instelling die afgelopen jaren al duizenden producten met veilige en minder veilige ingrediënten opnam in een doorzoekbare database. De kop van het nieuwste persbericht van Dermabase is: ‘Dermabase wil (veel) betere consumentenbescherming tegen misleidende cosmetica claims’. Ook voor jou als beautyprofessional is het goed om te weten waar het mis gaat, wat je wel en niet kunt gebruiken en wat wel en niet klopt.
“Om de veiligheid van consumenten te borgen zou de Nederlandse overheid heldere regels moeten opstellen en strenger moeten toezien op naleving van de regels voor marketingclaims op cosmeticaproducten. Cosmeticafabrikanten moeten transparanter worden over de ingrediënten in hun producten. Consumenten hebben recht op correcte en heldere productinformatie, om de beste en meest duurzame keuzes te kunnen maken voor hun eigen lichaam. Dat kan alleen met radicale transparantie en meer gerichte handhaving”, stelt oprichter Jacomijn Oerlemans van Dermabase. “Want dagelijks smeren we ons in met producten die gemiddeld 186 verschillende ingrediënten bevatten, waarvan sommigen schadelijk kunnen uitpakken. Mensen zoals ik met een extra gevoelige huid, die op zoek gaan naar mildere en meer natuurlijke producten, kunnen door misleidende groene claims blijvende schade ondervinden. Ook zijn de meeste ingrediëntenlijsten op cosmetica voor consumenten onleesbaar en onbegrijpelijk.” Voor dit laatste heeft de consument die naar een beautyprofessional gaat, gelukkig iemand die overal van af weet en dit voor hun controleert. Maar weet jij als beautyprofessional of alle marketingclaims kloppen en wat wel en niet mag?
NOTE: Alle cosmetica die op de Europese markt verschijnt is natuurlijk goedgekeurd. Hier staat een cosmeticafabrikant/leverancier voor in. Voor informatie over ingredienten of een product kun je altijd terecht bij de leverancier die hier alle informatie over heeft.
Cosmetica claims… wat is toegestaan en wat niet?
Hieronder tref je een aantal interessante claims en bijbehorende regels die Dermabase in een Factsheet onder elkaar heeft gezet (onderaan kun je deze factsheet downloaden om te bewaren of nog eens na te lezen).
Vrij van conserveermiddelen
Als een product een ingrediënt bevat dat een beschermend effect tegen micro-organismen vertoont, dan is deze claim in strijd met het algemene criterium ‘eerlijkheid’.
Dit product voldoet aan de bepalingen van de EU-cosmeticawetgeving
De claim ‘dit product voldoet aan de bepalingen van de EU-cosmeticawetgeving’ is niet toegestaan
omdat alle producten moeten voldoen op de EU markt moet voldoen.
Bevat geen …
Claims die het idee geven dat een product een specifiek voordeel heeft terwijl dit voordeel slechts
naleving van minimale wettelijke vereisten is, zijn niet toegestaan. Bijvoorbeeld: Huidverzorgingsproduct bevat geen hydrochinon. Hydrochinon is verboden.
Siliconenvrij
Noch de algemene presentatie van het cosmetica product noch individuele claims gemaakt voor het
product mogen gebaseerd zijn op valse of irrelevante informatie. De claim ‘siliconenvrij’ mag niet worden gemaakt als de product siliconen bevat.
48 uur hydratatie
De claim ‘48 uur hydratatie’ is niet toegestaan als het bewijsmateriaal een kortere periode van hydratatie ondersteunt.
Bevat …
Producten waarop expliciet of impliciet beweerd wordt dat ze een bepaald ingrediënt bevatten, moeten daadwerkelijk dat ingrediënt bevatten.
Eigenschappen van ingrediënten
Mogen niet in de claim overgenomen worden als het product dat eigenschap niet bevat
De claim ‘bevat hydraterende aloë vera’ of prominent aloë vera afbeelden, mag niet als het product zelf geen hydraterende werking heeft.
Prestaties van een product
Mogen niet verder gaan dan het beschikbare ondersteunende bewijs Afbeeldingen van ‘voor/na’ een behandeling met beweringen over de werkzaamheid van een product mogen niet elektronisch bewerkt worden, als de afbeelding misleidend is voor de prestaties van het product.
Unieke kenmerken
Claims mogen niet aan het product worden toegeschreven betreffende specifieke (unieke) kenmerken als vergelijkbare producten hetzelfde kenmerk hebben. Claims over verbeterde eigenschappen van een nieuwe formule moet daadwerkelijk een verbetering zijn ten aanzien van het vorige product. Sommige geuren kunnen zo’n hoge hoeveelheid alcohol bevatten dat conserveermiddelen niet noodzakelijk zijn. In dit geval is het oneerlijk als dit product de claim ‘bevat geen eventuele conserveermiddelen’ heeft.
Gekoppelde werking
Als de werking van een product is gekoppeld aan specifiek voorwaarden zoals gebruik in combinatie met andere producten, dan dient dit duidelijk te worden vermeld. Bijvoorbeeld: deze shampoo werkt in combinatie met de conditioner.
Objectief en concurrend?
Claims voor cosmetische producten moeten objectief zijn en mogen niet ten kosten van de concurrenten gaan, noch mogen ze ingrediënten die legaal gebruikt worden afkraken. De claim ‘in tegenstelling tot het product X, bevat dit product niet ingrediënt Y waarvan bekend is dat ze irritant zijn ‘ mag niet. ‘Bevat weinig allergenen omdat er geen conserveermiddelen inzitten’ is oneerlijk omdat het ervan uitgaat dat alle conserveermiddelen allergeen zijn.
Verwarring
Claims voor cosmetische producten mogen niet voor verwarring zorgen met het product van een concurrent Vergelijking van de effectiviteit tegen vocht van een anti-transpirant met de doeltreffendheid tegen nattigheid van een deodorant is niet eerlijk, omdat het twee verschillende producten met verschillende functies zijn.
Duidelijkheid
Claims moeten duidelijk en begrijpelijk zijn voor de gemiddelde eindgebruiker. Bij marketingcommunicatie moet er rekening gehouden worden met de capaciteit van de doelgroep. Marketingcommunicatie moet duidelijk, nauwkeurig, relevant en begrijpelijk voor de doelgroep zijn.
Hypoallergeen
De claim ‘hypoallergeen’ kan alleen worden gebruikt in gevallen waarin het cosmetische product ontworpen is om het allergeen potentieel te minimaliseren. De verantwoordelijke persoon moet bewijs hebben ter ondersteuning van de bewering de het product een zeer laag allergeen potentieel heeft en dient dit te onderbouwen met wetenschappelijke betrouwbare gegevens. Deze beoordeling moetcontinu worden bijgewerkt in het licht van nieuwe data. Als een cosmetisch product beweert hypoallergeen te zijn, dan dient de aanwezigheid van bekende allergenen volledig te worden vermeden, met name van stoffen of mengsels genoemd in het Technical Document.
Dermatologisch getest
Dermatologisch getest houdt in, dat het product door dermatologen (huidartsen) getest is. Afhankelijk van de presentatie van de claim, kan het verwijzen naar een specifieke werkzaamheid of tolerantie van het product. Uit deze claim blijkt niet wat er is getest, waarop het is getest, op hoeveel personen het is getest (hoe representatief het onderzoek is). Wat er uit het onderzoek is gekomen (resultaat) en wat er met het resultaat van het onderzoek is gedaan (welke acties zijn ondernomen?).
Vrij van …
‘Vrij van’ claims of claims met dezelfde betekenis mogen niet voor ingrediënt(en) die verboden zijn zoals vermeld in de Verordening (EG) nr.1223/2009. Een claim die de afwezigheid van ingrediënten aangeeft die in een groep vallen zoals gedefinieerd in Verordening (EG) Nr. 1223/2009, bijv. conserveermiddelen en kleurstoffen, mag niet als het product geen ingrediënt bevatten dat behoort tot de groep als gedefinieerd in deze verordening. De claim ‘vrij van Formaldehyde ‘is niet toegestaan, als het product een formaldehyde gerelateerde stof bevat (bijv. Diazolidinyl-ureum). Als op het product wordt geclaimd dat het een specifiek ingrediënt niet bevat, dan mag dat ingrediënt ook niet in het product zitten.
‘Vrij van’ claims of claims met dezelfde betekenis zijn niet toegestaan als ze bepaalde eigenschappen van het product aangeven, gebaseerd op de afwezigheid van (een) ingrediënt (en), terwijl die garantie niet kan worden gegeven. De claim ‘vrij van allergenen/sensibiliserend stoffen’ is niet toegestaan. Een volledige afwezigheid van het risico van een allergische reactie kan niet gegarandeerd worden en een product mag niet die indruk wekken.
‘Vrij van’ claims of claims die erop lijken (bijv. Parfumvrij) die gericht zijn op een functionele groep van ingrediënten, is niet toegestaan als het product ingrediënten bevat met meerdere functies en het product bevat een stof met die functie, dan mag ‘vrij zijn van’ niet geclaimd worden.
De claim ‘vrij van conserveermiddelen’ mag niet gebruikt als een product een of meer ingrediënten bevat met een beschermend effect tegen micro-organismen, die niet zijn opgenomen in bijlage V van Verordening 1223/2009, bijv. alcohol. De claim ‘vrij van parfum’ mag niet gebruikt worden als een
product een ingrediënt bevat dat een parfumerende functie heeft, ongeacht zijn andere mogelijke functies in het product.
‘Vrij van’-claims of vergelijkbare claims zijn niet toegestaan als ze een negatief bericht impliceren voor alle vergelijkbare stoffen, bijv. bij een veronderstelde negatieve perceptie op de veiligheid van het ingrediënt. Bepaalde parabenen zijn veilig als ze gebruikt worden in overeenstemming met Verordening (EG) nr 1223/2009. Gezien het feit dat alle cosmeticaproducten veilig moeten zijn, is de claim ‘vrij van parabenen’ verboden, omdat het over de hele groep parabenen gaat. Phenoxyethanol en Triclosan zijn veilig bij gebruik volgens bij de Cosmeticaverordening. Vandaar de claim vrij van deze stoffen is niet toegestaan omdat het suggereert dat deze stoffen niet veilig zijn. De volgende claims zijn toegestaan als ze ook voldoen aan de andere gemeenschappelijke criteria: ‘vrij van alcohol’, bijvoorbeeld in een mondwater bedoeld als een familieproduct; ‘vrij van dierlijke oorsprong ingrediënten’, bijvoorbeeld in producten bedoeld voor veganisten; of ‘vrij van aceton’, bijvoorbeeld in nagellak, voor gebruikers die dit wensen om die specifieke geur te vermijden.
‘Groene claims’ zoals Natuurlijk, Organisch, Puur, Vegan , Fair, Duurzaam, Ecologisch, Biologisch
Sommige termen zijn wettelijk beschermd en mogen alleen worden gebruikt als het product aan bepaalde voorwaarden voldoet. De eisen voor het gebruik van dit soort termen zijn vaak terug te vinden in verschillende sectorspecifieke richtsnoeren en richtlijnen. Voor cosmetica zijn er geen duidelijke regels voor het gebruik van termen zoals ‘biologisch’. Wanneer er geen specifieke regels zijn voor het gebruik van de term ‘biologisch’ voor een product, is het uitgangspunt dat biologische productie verschillende belangen zoals het milieu, biodiversiteit, natuurlijke hulpbronnen en dierenwelzijn beschermt. Men mag de claim ‘biologisch’ in dat geval alleen gebruiken als (i) het percentage materialen of ingrediënten voor meer dan 95% afkomstig is van gecertificeerde
biologische productie en (ii) andere gebruikte (niet-biologische) materialen of ingrediënten de voordelen van de biologische productie niet verminderen of tenietdoen. Als een product voor minder dan 95% uit biologische materialen of ingrediënten bestaat (bijvoorbeeld voor 60%), mag men dus niet claimen dat het product ‘biologisch’ is. Als een fabrikant toch wil laten zien aan consumenten dat een product deels biologisch is, moet het percentage biologische materialen of ingrediënten worden vermeld (bijvoorbeeld ‘bestaat voor 60% uit biologisch materiaal X of biologisch ingrediënt Y’).
Vuistregels voor Duurzaamheidsclaims:
1. Maak duidelijk welk duurzaamheidsvoordeel het product heeft
2. Onderbouw duurzaamheidsclaims met feiten en houd ze actueel
3. Vergelijkingen met andere producten, diensten of bedrijven moeten eerlijk zijn
4. Wees eerlijk en concreet over de duurzaamheidinspanningen van uw bedrijf
5. Zorg dat visuele claims en keurmerken behulpzaam zijn voor consumenten en niet verwarrend
Wil je het nogmaals nalezen? Download dan hieronder de factsheet van Dermabase:
Meer weten?
Kijk dan ook eens op: Nederlandse Cosmetica Vereniging :: Claims (ncv-cosmetica.nl) en
Claims – Veilig omgaan met cosmetica (isditproductveilig.nl)
Voor meer informatie over Dermabase: www.dermabase.nl.
Wat vind jij?